امروزه اعضای سازمان همکاری‌شانگهای، به عنوان بزرگترین سازمان منطقه‌ای جهان، حدود یک سوم مساحت خشکی‌های زمین، بیش از 40 درصد از جمعیت و حدود 9/22 درصد از کل تولیدناخالص جهان را تشکیل می‌دهند. این سازمان از 20 درصد ذخایر نفتی و 50 درصد ذخایر گاز جهان نیز برخوردار است. این آمار، ظرفیت‌های سرشار همکاری در زمینه‌های مختلف میان اعضا را نشان می‌دهد. لازم به ذکر است در جریان اجلاس بیست‌ویکم سران سازمان همکاری‌شانگهای، تمام اعضا با عضویت دائم ایران در این سازمان موافقت کرده‌اند و در اجلاس بیست‌وسوم در سال 2023، این عضویت رسما اعلام شد.
باوجود اینکه همکاریهای امنیتی همچون مبارزه با سه شر افراط‌گرایی، جدایی‌طلبی و تروریسم هدف‌اولیه تشکیل این سازمان به شمار می‌رود، موضوعات همکاری میان کشورهای عضو در دهه اخیر به مسائل اقتصادی، فرهنگی، علم‌وفناوری و آموزشی گسترش یافته است. با این‌حال، سازمان همکاری‌شانگهای همچنان یک سازمان ژئوپلیتیکی و امنیتی با زیرساخت های محدود برای پیگیری اهداف اقتصادی است.
اگر در چشم‌اندازی وسیع‌تر، ایجاد موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه یکی از اهداف تشکیل این سازمان در نظر گرفته شود، می‌توان گفت عضویت در سازمان همکاری شانگهای، در راستای اهداف استراتژیک سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد. با این حال، لازم است ایران علاوه بر مسائل سیاسی، کسب منافع اقتصادی و استفاده از فرصت‌های حاصل از این عضویت را نیز مورد توجه قرار دهد. در همین راستا، به نظر می‌رسد، دو مبحث همکاریهای ترانزیتی و تجارت انرژی از جمله ظرفیت‌های موجود در سازمان باشند که ایران می‌بایست با استفاده از آنها و ابتکارات مناسب در این حوزه، در جهت ارتقای جایگاه خود در ترانزیت بین‌المللی و تجارت انرژی گام بردارد و با مدیریت چالش‌های احتمالی این مسیر، تاثیرات منفی آنها را به حداقل برساند.
گفتنی‌است بهره‌مندی از ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های سازمان در حوزه‌های علمی، آموزشی، فناوری، فرهنگی و… از دیگر فرصت های پیش روی ایران است که می‌تواند بر اساس توانمندی‌ها و الزامات مورد نظر، تعریف و پیگیری شود. درصورت پیشبرد این امور و استفاده از تمامی ظرفیت‌های سازمان، این فرصت وجود دارد که جایگاه جمهوری اسلامی ایران در نظام بین‌الملل و خصوصاً در نظم نوین‌جهانی، ارتقا یابد.